Lợi ích sức khỏe và tác dụng phụ của Biotin (vitamin B7)

Biotin (vitamin B7) là một vi chất dinh dưỡng rất quan trọng cho việc tạo năng lượng, duy trì sức khỏe hệ thần kinh và nhiều chức năng khác trong cơ thể. Biotin có mặt trong rất nhiều loại thực phẩm và cũng được bán dưới dạng thực phẩm bổ sung. Nó nổi tiếng nhất với công dụng giúp tóc và móng chắc khỏe, cũng như hỗ trợ điều trị rụng tóc.

Dù cần thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định, nhưng một số bằng chứng cho thấy biotin có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh thần kinh ngoại biên và giúp người mắc tiểu đường kiểm soát đường huyết tốt hơn. Mặc dù biotin nhìn chung là an toàn khi sử dụng, nhưng nó có thể gây ảnh hưởng đến một số xét nghiệm y tế và tương tác với thuốc. Nếu bạn có ý định dùng biotin, hãy trao đổi trước với bác sĩ nhé.

Biotin là gì?

Biotin là một loại dưỡng chất thiết yếu – nghĩa là cơ thể bạn không thể tự tạo ra, hoặc tạo ra không đủ, nên phải hấp thụ từ thực phẩm hoặc thực phẩm bổ sung.

Tốt nhất là bạn nên lấy biotin từ chế độ ăn hằng ngày.

Biotin giúp cơ thể bạn:

• Chuyển hóa thức ăn thành năng lượng

• Điều hòa các tín hiệu tế bào

• Quản lý hoạt động của gen

Biotin có nhiều trong các loại thực phẩm quen thuộc và chủ yếu được dự trữ ở gan.

Triệu chứng thiếu hụt Biotin

Thiếu biotin là tình trạng hiếm gặp ở Mỹ. Nhưng nếu xảy ra, có thể xuất hiện các triệu chứng sau:

• Tóc thưa hoặc rụng tóc

• Móng tay dễ gãy

• Phát ban đỏ, bong tróc quanh mắt, mũi và miệng

• Phân bố mỡ mặt bất thường

• Nhiễm trùng da

• Viêm kết mạc (đỏ mắt)

• Vấn đề thần kinh như trầm cảm, mệt mỏi kéo dài, ảo giác (ở người lớn)

• Trẻ sơ sinh có thể bị giảm trương lực cơ, phản ứng chậm và chậm phát triển

• Co giật

Nếu bạn nhận thấy mình có các dấu hiệu trên, hãy đi khám bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra triệu chứng và làm xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán. Nếu thực sự thiếu biotin, bạn có thể cần bổ sung thông qua chế độ ăn hoặc viên uống – tất nhiên là dưới sự hướng dẫn của bác sĩ nhé.

Những ai dễ bị thiếu biotin hơn?

Bạn có nguy cơ thiếu biotin cao hơn nếu thuộc một trong các nhóm sau:

• Mắc chứng thiếu hụt enzyme biotinidase (một rối loạn di truyền hiếm gặp)

• Uống rượu kéo dài

• Đã từng phẫu thuật cắt dạ dày (như thu nhỏ bao tử)

• Chán ăn hoặc ăn kiêng quá nghiêm ngặt

• Mắc bệnh viêm ruột (như viêm loét đại tràng, Crohn)

• Bị bệnh celiac (không dung nạp gluten)

• Thường xuyên ăn lòng trắng trứng sống – vì chúng chứa avidin, một loại protein ngăn cơ thể hấp thụ biotin

Ngoài ra, những người phải nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch (truyền dinh dưỡng) mà dung dịch không chứa biotin cũng có nguy cơ bị thiếu.

Một số loại thuốc có thể gây thiếu biotin:

• Thuốc chống co giật (dùng cho bệnh động kinh)

• Kháng sinh – vì có thể làm rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ biotin

Những lợi ích được cho là của việc bổ sung Biotin

Biotin nổi tiếng nhất nhờ vào “danh tiếng” giúp tóc và móng chắc khỏe hơn. Phần lớn các lời khen về tác dụng này đến từ trải nghiệm cá nhân, nhưng cũng có một số bằng chứng khoa học đầy hứa hẹn.

Hỗ trợ mọc tóc

Biotin thường được nhắc đến như một “vị cứu tinh” cho tình trạng rụng tóc. Nhiều người tin rằng các sản phẩm chứa biotin có thể giúp tóc dày, khỏe và bóng mượt hơn.

Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ thực sự ủng hộ vai trò của biotin trong việc mọc tóc khi tình trạng rụng tóc là do thiếu hụt biotin. Nếu bạn không bị thiếu biotin, thì hiệu quả có thể không rõ ràng như quảng cáo đâu nhé.

Hỗ trợ điều trị một số vấn đề khác

• Kiểm soát đường huyết: Một số nghiên cứu nhỏ cho thấy biotin có thể giúp kiểm soát đường huyết ở người mắc tiểu đường type 2. Biotin có thể giúp chuyển hóa đường thành năng lượng nhanh hơn, từ đó ngăn đường huyết tăng quá cao. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ cơ chế này.

• Bệnh thần kinh ngoại biên: Có bằng chứng cho thấy biotin có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh thần kinh ngoại biên – một biến chứng do tổn thương dây thần kinh thường gặp ở người mắc tiểu đường type 2. Tuy nhiên, hiện chưa có nghiên cứu lâm sàng chính thức nào về tác dụng của biotin đối với vấn đề này.

• Mỡ máu cao: Biotin có thể hỗ trợ quá trình chuyển hóa chất béo, bao gồm triglyceride và cholesterol. Nhờ đó, nó có thể giúp ngăn ngừa tình trạng mỡ máu cao – một vấn đề phổ biến ở người bị tiểu đường. Một số nghiên cứu cho thấy biotin có thể giúp giảm cholesterol LDL (cholesterol "xấu"), đặc biệt ở người tiểu đường.

Lưu ý: Việc sử dụng thực phẩm bổ sung nên được cá nhân hóa và có sự tư vấn từ chuyên gia y tế như bác sĩ, dược sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Không có loại thực phẩm chức năng nào có thể thay thế thuốc chữa bệnh.

Tác dụng phụ của Biotin

Biotin thường an toàn và hầu như không gây tác dụng phụ, kể cả khi dùng liều cao.

Tuy nhiên, biotin có thể làm sai lệch kết quả một số xét nghiệm, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm tuyến giáp

• Kiểm tra vitamin D

• Xét nghiệm hormone sinh sản

• Các xét nghiệm tim mạch

• Xét nghiệm thuốc ức chế miễn dịch

Đã từng có trường hợp bị chẩn đoán nhầm mắc cường giáp hoặc bệnh Graves (một bệnh tự miễn về tuyến giáp) do ảnh hưởng của biotin đến kết quả xét nghiệm.

Lời khuyên: Hãy trao đổi với bác sĩ nếu bạn đang hoặc sắp dùng biotin, đặc biệt là trước khi làm xét nghiệm máu. Bác sĩ có thể đề nghị bạn ngưng biotin một thời gian trước khi lấy máu để đảm bảo kết quả chính xác.

Thực phẩm giàu Biotin

Nhu cầu biotin hằng ngày của người lớn là khoảng 30 microgam (mcg). Dưới đây là một số nguồn thực phẩm giàu biotin:

• Gan bò nấu chín: 31 mcg mỗi khẩu phần 85g (đáp ứng 103% nhu cầu/ngày)

• Trứng nấu chín: 10 mcg mỗi quả (33%)

• Thịt heo nấu chín: 4 mcg mỗi khẩu phần 85g (13%)

• Thịt bò xay nấu chín: 4 mcg mỗi khẩu phần 85g (13%)

• Hạt hướng dương rang: 2 mcg mỗi 1/4 cốc (9%)

• Khoai lang nấu chín: 2 mcg mỗi 1/2 cốc (8%)

• Hạnh nhân rang: 2 mcg mỗi 1/4 cốc (5%)

Thực phẩm bổ sung Biotin

Biotin được bán rộng rãi ở nhà thuốc, siêu thị dưới nhiều dạng như: viên nén, viên nang, nước uống, kẹo dẻo. Cơ thể có thể hấp thụ gần như toàn bộ lượng biotin qua đường uống, trừ trường hợp có vấn đề về hấp thu như bệnh viêm ruột.

Liều dùng đề xuất

Dù chưa có khuyến nghị chính thức về RDA (lượng khuyến nghị hằng ngày), nhưng theo các chuyên gia dinh dưỡng, lượng biotin được cho là đủ (AI) như sau:

• Người lớn (từ 19 tuổi): 30 mcg/ngày

• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú: 35 mcg/ngày

• Tuổi 14–18: 25 mcg

• Tuổi 9–13: 20 mcg

• Tuổi 4–8: 12 mcg

• Tuổi 1–3: 8 mcg

• Trẻ 7–12 tháng: 6 mcg

• Trẻ sơ sinh đến 6 tháng: 5 mcg

Biotin có thể giúp cải thiện tóc và da trong trường hợp thiếu hụt biotin. Nếu bạn lo lắng về tình trạng tóc hay móng, hãy trò chuyện với bác sĩ để được tư vấn chính xác. Và nhớ rằng, biotin có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm – vì vậy hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn đang dùng trước khi đi làm xét nghiệm nhé.